MABUBUTING KAASALAN SA PAGTATANONG

MGA TANONG NA HINDI KAPURI-PURI

Hindi marapat sa mag-aaral ang magtanong liban na lamang ukol sa usaping hindi niya nauunawaan ayon sa sinabi ni Waqi’ bin Al Jarah, “Sinuman ang magtanong ukol sa bagay na kanyang nalalaman ay nakagawa ng isang uri ng riya’.”
Hindi rin marapat na maging layunin ng tagatanong ang magpahirap sa mga Sheikh o magpakita ng galling sa pamamagitan ng pagtatanong bilang pagpapakitang-gilas sa iba pang mga mag-aaral ay tunay na ito ay magdudulot ng pagmamalaki sa kanyang sarili at hindi pagkakaunawaan sa pagitan niya at ng kanyang mga guro. Sinabi ni Al Hassan Al Basri, “Ang pinakamasamang alipin ni Allah ay silang nagsisiwalat ng pinakamasasamang usapin upang subukan ang mga muslim.”
Marapat din para sa nagtatanong na iwasan ang mga kakaiba, misteryoso o hindi kapani-paniwala na hidni hindi inaasahan na naganap sa kanilang mga katanungan na hindi naganap sa kanila. Ito ay ayon sa hadith na iniulat ni Mu’awiyah – radiyallahu ‘anhu na ipinagbawal ni Propeta Muhammad ang mga sobrang pagtatanong ng mahihirap na katanungan.

Sinabi ni Al Awza’i, “Ang tinukoy sa pagbabawal ay ang maraming pagtatanong sa mga mahihirap na mga bagay.”

Ukol sa mga bagay na hindi pa nagaganap ay tunay na si Omar bin Al Khattab – radiyallahu ‘anhu ay lumabas at tumungo sa mga tao at nagsabi, “Ipinagbabawal ko sa inyo na kayo ay magtanong ukol sa mga bagay na hindi pa nagaganap dahil kami ay mga taong abala.”Idinugtong niya rito, “Pinagbawalan kami sa Takalluf (pagtatanong ng sobrang dami at sobrang hirap).” Iniulat ni Imam Al Bukhari.
Si Imam Ad Darimi ay nagtala sa mga unang bahagi ng kanyang Sunan ng isang kabanata ukol sa pagiging hindi kaibig-ibig ng malabis na pagtatanong ukol sa mga bagay na hindi pa nagaganap at tinukoy dito ang ilang mga sinabi ng mga sahabah at tabi’in at kabilang dito.

Sinabi ni Ibnu Omar – radiyallahu ‘anhuma, “Huwag kayong magtanong ukol sa mga bagay na hindi pa nagaganap dahil tunay na narinig ko si Omar na isinumpa ang mga nagtatanong ukol sa mga bagay na hindi pa nagaganap.”
Iniulat na si Zayd bin Thabit – radiyallahu anhu na tuwing siya ay tinatanong ay nagtatanong din siya, “Naganap na ba ito?” at kapag sinabi na, “Hindi pa.” ay sasabihin niyang, “Iwan mo ang tanong na ito at bumalik ka kapag ito ay nangyari na.”

Ang mga salaf – kahabagan nawa sila ni Allah ay namimintas sa sinumang magtanong sa kanila ukol sa mga bagay na walang pakinabang sa nagtatanong at sila ay sumasagot lamang sa mga katangungang may kapakinabangan dito. Kabilang sa pagpapakita nito ay nang nagtanong ang isang lalaki kay Imam Ahmad bin Hanbal kung mga Muslim ba ang Ya’juj at Ma’juj. Sinabi niya, “Nagkamit ka na ba ng malawak na kaalaman kaya mo naitanong iyan?”

Nagtanong muli ang lalaki ukol sa wudu’s sa pamamagitan ng tubig ng baqila’ at sumagot si Imam Ahmad na, “Hindi ko iyun magugustuhan.”
Magtanong muli ang lalaki, “Ano ang sasabihin mo kapag pumasok ka sa masjid.” At tumahimik na ang lalaki. Sinabi ni Imam Ahmad, “Umalis ka at alamin mo ito.” Ito ay mula sa binanggit ni Ibnu Muflih sa kanyang Al Adabush Shar’iyah.
Tinanong si Shabtun – Ziyad bin Abdurrahman Al Qurtubi – ukol sa dalawang bahagi ng timbangan sa Araw ng Paghuhukom kung ito ba ay gawa sa ginto o pilak. Sinabi niya, “Kabilang sa mainam na Islam ng isang tao ang pag-iwas niya sa mga bagay na wala na wala siyang kinalaman. Umalis ka at mag-aral muna.” Ito ay mula sa binanggit ni Qadi ‘Iyad.

Sinabi ni Al Bayhaqi sa kanyang Al Madkhal, Kinamumuhian ng salaf ang pagtatanong ukol sa mga usapin bago pa ito maganap lalo na kung ito ay hindi nababanggit sa Quran at Sunnah. Bagkus ay matutukoy lamang sa pamamagitan ng Ijtihad dahil ito ay mapapahintulutan dahil sa matinding pangangailangan. Subalit walang matinding pangangailangan na malaman ang hatol sa isang bagay na hindi pa nangyayari. Kaya nagbabago ang Ijtihad sa pagkakataong ito.

Tinukoy ni Imam Ash Shatibi sa pahimakas ng kanyang aklat na Al Muwafaqat, na kung saan ay tinukoy niya ang sampung pagkakataon na pinapakita ang mga hindi kapuri-puring pagtatanong. At siya ay nagsabi, “mula rito ay makukuha na ang mga aralin sa bawat sitwasyon na katulad nito.”

HALAW MULA SA ADABUL MUTA'ALLIMIN
Dr. Ahmad bin Abdullah Al Batli